Ik promoveerde in 1983 op onderzoek naar researchprogramma’s in de menswetenschappen. In de jaren daarna heb ik verschillende van die programma’s onderzocht, kleine programma’s aan het begin van hun ontwikkeling. Ik heb me zo een beeld gevormd van wat een groeiend, empirisch kennissysteem is. Zo’n kennissysteem moet een theoretische kern hebben met begrippen en aannames die de tand des tijds kunnen doorstaan. Zo’n kern heeft een grote doordachtheid nodig, die moet je niet zelf willen ontwikkelen in de beperkte tijd die je ter beschikking staat. Ik wilde mijn aandacht op organisaties richten, en nam de filosoof Jürgen Habermas als denker, die me zou moeten helpen om zo’n theoretische kern te vinden.

Habermas zelf heeft nooit een organisatietheorie ontwikkeld. Hij ontwikkelde een historische maatschappijtheorie, die kon helpen om modernisering en de ontwikkeling van moderne natiestaten kritisch te begrijpen en als het zou kunnen bij te sturen. Hij werd daarbij sterk gedreven door de verschrikkelijke mogelijkheden in die modernisering, zoals die zich in Duitsland voordeden. Hij was 16 jaar toen WO II eindigde. Ik wilde proberen om belangrijke begrippen die Habermas ontwikkelde te gebruiken om in te zoomen op samenwerking in organisaties.

In het begin van de jaren 90, ik was begonnen met een eigen bureau, ben ik Habermas gaan bestuderen. Ik kwam tot de conclusie dat twee van zijn begrippen voor mij heel interessant waren, communicatie en macht. Hij bood goed doordachte definities van communicatie en macht, als elkaar vervangende en aanvullende middelen om invloed uit te oefenen. In de volgende jaren ben ik bezig geweest om na te denken over Habermas, om te proberen zijn complexe gedachten in begrijpelijke bewoordingen om te zetten, die ik zou kunnen gebruiken om met mensen in gesprek te gaan over hun eigen ervaringen en praktijk.

Begin 1998 kreeg ik gelegenheid om deel te nemen aan trainingen op het gebied van projectmanagement, verzorgd door de opleidingsafdeling van het IT-bedrijf Pink Elephant. Er bestond daar een grote openheid voor allerlei nieuwe ideeën, ik was daar thuis en werd met mijn nieuwe ideeën gretig aanvaard. Vanaf dat moment kon ik mijn ideeën over communicatie en macht confronteren met de praktijkervaringen en –verhalen van projectmanagers in de ICT-wereld. Een boeiende en leerzame confrontatie.

Ik kreeg een zich steeds verder ontwikkelend beeld van de complexheid van het machtsspel dat projectmanagers moesten spelen, zonder zelf macht te hebben gedwongen die macht te mobiliseren, in interactie met managers die wel macht hadden, en daar allerlei spelletjes mee speelden. Ik bood de deelnemers aan trainingen begrippen, die hen hielpen om zich een scherper en meer gefocust beeld te vormen van machtsprocessen, beter te begrijpen wat anderen aan het doen waren en wat zezelf deden als ze invloed uitoefenden.

De tijd die ik bij Pink Elephant kreeg heb ik gebruikt om mijn eerste boek te schrijven, Communicatief Management, communicatie en macht in organisaties. De eerste delen bestaan uit een introductie van Habermas’ denken en van de begrippen communicatie en macht, met een uitwerking zoals ik die wilde gebruiken. De volgende delen bestaan uit een eerste verkenning van de mogelijkheden om deze begrippen te gebruiken voor het ontwikkelen van inzicht in de functie van communicatie en macht organisaties. Eind 2000 werd het boek tijdens een mooie bijeenkomst met de afdeling Education van Pink Elephant gepubliceerd.